ยิปซัม (Gypsum) เป็นแร่ธาตุที่ไม่ใช่โลหะ ซึ่งมีสูตรทางเคมีเป็น CaSO₄·2H₂O หรือชื่อเต็มว่า Calcium sulfate dihydrate
ยิปซัมพบได้ทั่วโลกในรูปของชั้นหินตะกอน และมักจะเกิดขึ้นจากการระเหยของน้ำทะเลหรือจากน้ำใต้ดินที่มีแร่ธาตุสูง เมื่อน้ำเหล่านี้ไหลผ่านหินที่อุดมด้วยแคลเซียมและกำมะถัน แร่ธาตุเหล่านี้ก็จะถูกละลายออกมา และเมื่อน้ำระเหยไป แคลเซียมซัลเฟตไดไฮเดรต (Gypsum) ก็จะตกตะกอนลงมา
**คุณสมบัติพิเศษของยิปซัม: “เรียบ” “เบา” “แข็งแกร่ง”
**
ยิปซัมเป็นแร่ธาตุที่นุ่มและอ่อนตัว คะแนนความแข็งตามมาตรฐาน Mohs อยู่ที่ 2 ซึ่งหมายถึงสามารถขีดข่วนได้ด้วยเล็บมนุษย์ ยิปซัมมีสีขาวหรือเทาอ่อน
ยิปซัมมีความหนาแน่นต่ำ (ประมาณ 2.3 กรัม/ลูกบาศก์เซนติเมตร) ทำให้เป็นวัสดุที่ค่อนข้างเบา และยังทนต่อการกัดกร่อนจากน้ำและอากาศได้ดี
**ประโยชน์ของยิปซัม: “สร้าง” “ปรับปรุง”
**
-
วัสดุก่อสร้าง: ยิปซัมถูกใช้เป็นส่วนประกอบหลักในกระเบื้อง, กำแพง, แปitsipsum และเพดาน ในอุตสาหกรรมก่อสร้าง ยิปซัมได้รับความนิยมเนื่องจากคุณสมบัติที่ทำให้ติดตั้งและทำงานได้ง่าย
-
ผงยิปซัม: ผงยิปซัมสามารถใช้เป็นวัสดุอัดรูปในการทำแบบจำลอง, รูปปั้น และงานศิลปะอื่นๆ
-
ดินประสิทธิดี: ยิปซัมถูกนำมาใช้เพื่อปรับปรุงคุณภาพของดิน โดยเพิ่มความสามารถในการระบายน้ำและให้สารอาหารแก่พืช
-
อุตสาหกรรมเคมี: ยิปซัมยังถูกใช้ในกระบวนการผลิตกรดซัลฟิวริก และเป็นส่วนประกอบสำคัญในการผลิตปูนปลาสเตอร์
**วิธีการผลิตยิปซัม: “ขุด” “แปรรูป”
**
-
การขุด: ยิปซัมมักถูกขุดจากเหมืองใต้ดินหรือบนผิวดิน จากนั้นนำไปยังโรงงานสำหรับการแปรรูป
-
การบด: ยิปซัมที่ขุดได้จะถูกบดให้เป็นผงละเอียด
-
การอบ: ผงยิปซัมจะถูกอบในเตาเผาเพื่อกำจัดความชื้นส่วนเกิน และทำให้เนื้อยิปซัมมีความแข็งแรงมากขึ้น
-
การหว่านและแยก: ผงยิปซัมที่ผ่านการอบแล้วจะถูกหว่านและแยกตามขนาดเม็ด เพื่อให้ได้คุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม
-
การบรรจุ: ผงยิปซัมที่ผ่านขั้นตอนการแปรรูปแล้วจะถูกบรรจุลงในถุงกระสอบหรือกล่องสำหรับจัดส่งไปยังผู้บริโภค
**ตารางเปรียบเทียบคุณสมบัติของยิปซัมกับวัสดุอื่นๆ:
วัสดุ | ความแข็ง (Mohs) | หนาแน่น (g/cm³) |
---|---|---|
ยิปซัม | 2 | 2.3 |
ซีเมนต์ | 3-4 | 3.15 |
หินปูน | 3 | 2.71 |
**ยิปซัม: แร่ธาตุที่ “อเนกประสงค์” “ไร้ขีดจำกัด”
**
ยิปซัมเป็นแร่ธาตุที่สำคัญและมีประโยชน์อย่างมากในอุตสาหกรรมก่อสร้างและอุตสาหกรรมอื่นๆ คุณสมบัติของยิปซัมที่นุ่ม, เบา และแข็งแรง ทำให้มันเป็นวัสดุที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานที่หลากหลาย
นอกจากนี้ ยิปซัมยังเป็นวัสดุที่ปลอดภัยและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เนื่องจากสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้